Chọn đúng ngành đam mê có chắc chắn thành công?

Một học sinh xúc động bày tỏ mình đam mê ca hát nhưng ba mẹ lại mong muốn học ngành IT, một học sinh khác lại lo lắng có những người chọn đúng ngành mình đam mê rồi sao vẫn thất nghiệp... Những tâm tư này không của riêng một ai.

Gần 2.000 học sinh (HS) Trường THPT Trưng Vương đã được các chuyên gia chia sẻ và đưa ra những lời khuyên về tình huống lựa chọn ngành học trong chương trình Tư vấn mùa thi do Báo Thanh Niên phối hợp với Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT TP.HCM tổ chức sáng 20.3 tại trường. Chương trình được truyền hình trực tuyến tại thanhnien.vn, Fanpage Facebook, kênh YouTube và TikTok của Báo Thanh Niên.

Không có ngành nào là vô dụng

"Làn sóng hướng nghiệp trên TikTok" với những nội dung gây sốc và thiếu căn cứ về những ngành học như quản trị kinh doanh, marketing, ngôn ngữ Anh..., cũng đã khiến nhiều HS của Trường THPT Trưng Vương băn khoăn về việc lựa chọn ngành nghề xét tuyển trong thời gian sắp tới.

Có mặt tại chương trình tư vấn, tiến sĩ Phạm Tấn Hạ, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, ĐH Quốc gia TP.HCM, khẳng định: "Không có ngành học nào là vô dụng. Bất kỳ ngành học nào đang được đào tạo tại các trường ĐH cũng đều là những ngành mà xã hội cần. Trong đó, ngành quản trị kinh doanh rất quan trọng, là ngành xu hướng của thế giới cũng như trong nước, được rất nhiều trường đào tạo và sinh viên theo học. Nhiều lĩnh vực đều ứng dụng kiến thức của quản trị kinh doanh để vận dụng trong công việc. Vô dụng hay không, thất nghiệp hay không còn là do chính bản thân mình".

Từ đó, tiến sĩ Hạ lưu ý việc chọn ngành học trước hết phải xem đó có phải là ngành mình đam mê, yêu thích hay không. "Khi thích, khi đam mê và có năng lực thì các em sẽ giỏi trong lĩnh vực mình chọn. Ngược lại, ngành "hot", ngành xu hướng nhưng nếu các em không đam mê và không hạnh phúc với nó thì sẽ dẫn đến khủng hoảng, mất phương hướng và dễ dàng bỏ cuộc. Các em nỗ lực để giỏi trong ngành mình lựa chọn thì không bao giờ lo vô dụng hay thất nghiệp", tiến sĩ Hạ nhìn nhận.

Châu Gia Tuệ, HS lớp 12A2, băn khoăn về một số nhóm ngành nghề, thậm chí ngành "hot" mà sinh viên ra trường vẫn bị thất nghiệp hoặc làm trái ngành. Tiến sĩ Phạm Quốc Chính, Giám đốc Trung tâm khảo thí và đánh giá chất lượng đào tạo, ĐH Quốc gia TP.HCM, chia sẻ: "Hiện nay ngành nào cũng cần người, ngành "hot" cũng cần mà không "hot" càng cần. Doanh nghiệp đang tuyển rất nhiều nhưng tại sao vẫn có người thất nghiệp? Nguyên nhân là thiếu những người có khả năng làm việc tốt. Chính vì vậy, "hot" hay không là do mình chứ không phải do ngành".

Làm sao để thành công với đam mê ?

Tường Như, HS lớp 12A4, bày tỏ lâu nay bản thân vẫn nghe được những lời khuyên chọn ngành đúng sở thích và đam mê thì sẽ thành công. Tuy nhiên, Như thắc mắc: "Em thấy nhiều bạn không nghe lời ba mẹ, quyết định chọn ngành đam mê nhưng sau này vẫn thất bại. Vậy làm thế nào để chọn đúng ngành mình đam mê mà đạt được thành công?".

Trước câu hỏi này, tiến sĩ Phạm Tấn Hạ cho rằng thành công phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó giỏi kiến thức không chưa đủ mà còn phải giỏi kỹ năng mềm như khả năng quan sát tốt, cách xử lý vấn đề, nắm bắt thông tin, kiểm soát và quản lý thời gian. "Đây là những kỹ năng mà các em phải được rèn luyện ngay trong quá trình là sinh viên, nó cần thiết cả với việc học ĐH và sau này đi làm. Muốn vậy, các em phải học hỏi rất nhiều thứ ngoài kiến thức chuyên môn, bằng cách trải nghiệm thật nhiều. Không gì quý hơn sự trải nghiệm, nhờ đó các em sẽ trưởng thành hơn và biết mình thiếu gì, cần phát huy gì...", tiến sĩ Hạ chia sẻ.

Tiến sĩ Phạm Tấn Hạ nhìn nhận đây là câu chuyện của rất nhiều thí sinh khi có sự xung đột với ba mẹ về việc lựa chọn ngành nghề. "Em nên ngồi lại nói chuyện với ba mẹ, bày tỏ, chia sẻ để ba mẹ thấy em đã lớn và có thể chịu trách nhiệm với lựa chọn của mình. Các em hãy chứng minh mình đủ trưởng thành trong suy nghĩ và hành động, tự quản lý được cuộc sống. Ba mẹ thấy con đủ lớn, đủ nhận thức thì sẽ hiểu và tạo cơ hội cho các em, đồng hành với các em", tiến sĩ Hạ đưa ra lời khuyên.

Bảo Ngân, học sinh lớp 12A14, lại lo lắng sự phát triển của ChatGPT và trí tuệ nhân tạo có tác động như thế nào đối với nghề phân tích tài chính mà mình sắp lựa chọn. Tiến sĩ Phạm Quốc Chính khẳng định ChatGPT là công cụ hiệu quả trong học tập và công việc. "Chat GPT chỉ thay thế những người làm việc theo khuôn mẫu, không sáng tạo, không biết sử dụng công cụ. Trong lĩnh vực tài chính, ChatGPT hỗ trợ rất nhiều, trong vòng 1 phút nó có thể xử lý khối lượng công việc mà một người bình thường làm trong một năm. Rất nhiều lần các công cụ tương tự đã xuất hiện như máy hơi nước, máy tính, internet... nhưng không ai mất việc cả, mà chỉ thêm việc", tiến sĩ Chính chia sẻ.
 

Theo Hà Thành
Thanh niên