**LỜI MỞ ĐẦU**
Kiến thức về quản trị ngày càng trở nên quan trọng đối với mọi sinh viên ngành Kinh tế. Vì lẽ đó, “Quản trị Học” là học phần bắt buộc trong chương trình đào tạo các ngành học của trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh. Với mục tiêu của môn học là cung cấp cho sinh viên những kiến thức căn bản, nền tảng về quản trị một tổ chức, giáo trình này đã được bộ môn Chiến lược Kinh Doanh – Khoa Quản trị Kinh doanh biên soạn trên cơ sở của đề cương môn học Quản trị Học đã được Hội đồng Khoa Khoa Quản trị Kinh doanh trường Đại học Kinh tế TP. HCM thông qua. Giáo trình Quản trị Học do bộ môn Chiến lược Kinh doanh biên soạn đã được Hội đồng Thẩm định đạo Trình trường Đại học Kinh tế nghiệm thu tháng 10 năm 2009 – Quyết định số 1637/ĐHKT-QLKH-HTQT ngày 06/10/2009. Giáo trình này được thiết kế gồm hai phần:
* Phần 1: Những vấn đề chung về quản trị
* Phần 2: Các chức năng của quản trị Cấu trúc của từng chương cũng được thiết kế thuận tiện cho người học, trong đó bao gồm các nội dung sau:
* Mục đích và yêu cầu của chương
* Nội dung khoa học của chương
* Tóm tắt nội dung của chương
* Câu hỏi ôn tập chương
* Câu hỏi trắc nghiệm
* Tình huống quản trị Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã sử dụng bài giảng của các giáo viên bộ môn giảng dạy môn Quản trị Học ở trường Đại học Kinh tế TP. HCM trong nhiều năm qua, đồng thời tham khảo các sách về Quản trị kinh doanh trong và ngoài nước được xuất bản gần đây. Tham gia biên soạn giáo trình là những giáo viên đã có kinh nghiệm giảng dạy trên 20 năm môn học này, đó là TS. Phan Thị Minh Châu chủ biên và Ths. Phạm Văn Nam hiệu đính. Đây là giáo trình chính thức của bộ môn, được giảng cho bậc đại học của tất cả các ngành và hệ đào tạo của trường Đại học Kinh tế TP. HCM, được thiết kế cho học phần với thời lượng là 2 – 3 đơn vị học trình. Giáo trình này cũng là tài liệu tham khảo cho các bậc nghiên cứu sau đại học chuyên ngành quản trị. Phần biên soạn: * TS. Phan Thị Minh Châu – chủ biên và viết chương 1, 7 * PQS.TS. Nguyễn Thị Liên Diệp – viết chương 1, 5 * PQS.TS. Phạm Xuân Lan – viết chương 3, 5, 8 * THS. Phạm Văn Nam – viết chương 2, 4, 6 * TS. Hoàng Lâm Tịnh – viết chương 6. Trong quá trình biên soạn, chúng tôi chân thành cảm ơn nhiều ý kiến đóng góp của đồng nghiệp và người học. Trước khi giáo trình này được đưa ra thẩm định, chúng tôi đã nhiều lần lần biên soạn sách Quản trị Học để phục vụ giảng dạy và học tập, sau mỗi lần xuất bản nhóm biên soạn đều có những chỉnh sửa cần thiết, dù vậy chắc chắn vẫn còn những vấn đề cần được tiếp tục hoàn thiện. Rất mong nhận được ý kiến phản hồi của bạn đọc gần xa. Ý kiến đóng góp xin gửi về địa chỉ: Bộ môn Chiến lược Kinh doanh, Khoa Quản trị Kinh doanh, 196 Trần Quang Khải, Quận 1, TP. HCM. TP. Hồ Chí Minh 7/ 2014 CÁC TÁC GIẢ
**Mục đích và yêu cầu của chương**
Mục đích của chương này là làm rõ vai trò của quản trị trong các tổ chức và khẳng định quản trị là hoạt động cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của mọi tổ chức. Thông qua chương này người đọc sẽ hiểu rõ một số nội dung cơ bản sau: * Tổ chức và hoạt động quản trị trong một tổ chức, * Phân biệt các thành viên trong tổ chức: nhà quản trị và người thừa hành, * Hiểu được quá trình quản trị thông qua các chức năng quản trị, * Các kỹ năng mà nhà quản trị cần có và những vai trò cơ bản của nhà quản trị, * Khoa học và nghệ thuật quản trị,
**1.1. QUẢN TRỊ**
**1.1.1 KHÁI NIỆM QUẢN TRỊ**
Thuật ngữ quản trị dùng ở đây có nghĩa là một phương thức hoạt động hướng tới mục tiêu được hoàn thành với hiệu quả cao, bằng và thông qua những người khác. Phương thức này bao gồm những chức năng ngay hoạt động cơ bản mà nhà quản trị sử dụng, đó là hoạch định, tổ chức, điều khiển và kiểm soát. Hoạt động quản trị là những hoạt động tất yếu phát sinh khi con người hợp với nhau để cùng hoàn thành mục tiêu. Nếu mỗi cá nhân tự mình hoạt động và sống một mình như Rô-bin-sơn trên hoang đảo thì không có hoạt động quản trị. Chỉ cần có hai người kết hợp với nhau vì những mục tiêu chung thì thì sẽ phát sinh sinh hoạt động mà lúc còn sống và làm việc một mình, chưa ai có kinh nghiệm. Hoạt động quản trị phát sinh khi con người kết hợp tập thể như là sự cần thiết khách quan. Bởi vì, nếu không có những hoạt động đó, mọi người trong tập thể sẽ không biết làm gì, làm lúc nào, làm như thế nào. Giống như hai người cùng khiêng một khúc gỗ, nếu không có sự thống nhất, thay vì cùng về một hướng thì những người mới lại bước về một hướng khác nhau. Những hoạt động khiến hai người cùng khiêng khúc gỗ đi về một hướng là hoạt động quản trị. Trong bộ Tư bản, mặc dù đưa một người chỉ huy hơn về nhạc của mình chỉ huy đàn hạc, người quản lý này không chơi nhạc cụ mà chỉ đứng huy cả một dàn nhạc và chỉ huy dàn nhạc. Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về quản trị.
Theo Mary Parke Follett: “Quản trị là nghệ thuật đạt được mục đích thông qua người khác”. Định nghĩa này cho rằng nhà quản trị quả đạt được mục tiêu của tổ chức bằng cách sắp xếp, giao việc cho những người khác thực hiện chứ không tự mình hoàn thành công việc. Koontz và O’Donnell viết: “Có lẽ không có lĩnh vực hoạt động nào của con người quan trọng hơn là công việc quản lý, bởi vì mọi nhà quản trị ở mọi cấp độ và trong mọi cơ sở có nhiệm vụ có ban lãnh đạo thiết kế và duy trì một môi trường mà trong đó các cá nhân làm việc với nhau và với mục tiêu đã định”. Phát biểu này nhấn mạnh đến sự cần thiết phải thiết kế một bộ máy quản lý hữu hiệu để có điều hành, phối hợp hoạt động của toàn bộ tổ chức tới mục tiêu đã đề ra. Một định nghĩa khác của James Stoner và Stephen Robbins: “Quản trị là tiến trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát những hoạt động của các thành viên trong tổ chức và sử dụng tất cả các nguồn lực của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra”.