Hình 1: MỤC LỤC
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………………….. 2
BÍ KÍP TỰ HỌC NGHE TOEIC 495/495 …………………………………………….. 3
BÍ KÍP TỰ HỌC ĐỌC TOEIC 495/495 ………………………………………………. 11
TRA TỪ CÙNG LÚC TRONG 11 TỪ ĐIỂN ……………………………………………….. 26
TÀI LIỆU TOEIC CHIA THEO TRÌNH ĐỘ …………………………………………….. 30
HƯỚNG DẪN HỌC TỪ VỰNG QUA MEMRISE ………………………………………. 32
HỌC TỪ VỰNG SIÊU TỐC VỚI ANKI …………………………………………………. 38
Hình 2: BÍ KÍP TỰ HỌC NGHE TOEIC 495/495
BÍ KÍP TỰ HỌC NGHE TOEIC 495/495
Chào các bạn,
Do page của chúng ta có nhiều bạn thắc mắc về phần nghe trong TOEIC nên hôm nay mình
sẽ viết 1 note để chia sẻ những kinh nghiệm mình đã tích lũy được trong quá trình đi thi.
Trước hết mình xin giới thiệu về bản thân. Mình tên là Hoàng Ân. Mình đã thi TOEIC vào
tháng 5/2014 và đạt tổng điểm là 975, trong đó điểm phần nghe là 495/495. Để đạt được
điểm số này, mình đã trải qua một quá trình mò mẫm, thử nghiệm và đút rút ra được một số
bài học “xương máu”. Hi vọng nó sẽ giúp ích cho các bạn đang chuẩn bị cho kì thi
I. Những phương pháp luyện nghe thông dụng (và trải nghiệm của
mình ^^)
Trước đây phần nghe TOEIC là phần mình cảm thấy “khó
nuốt” vì mỗi lần nghe là xong là đủ thứ tâm trạng: bấn loạn
(nghe nhiều quá), uất hận (nghe kịp mà đánh sai đáp án) và
mệt mỏi (100 câu!!! OMG) . Mình đã google search phương
pháp luyện nghe để cải thiện phần này. Dưới đây là những
gì mình đã tập thử và trải nghiệm trong thời gian dài
❶ Nghe thụ động: theo phương pháp này, chúng ta nên tạo ra một môi trường nghe hoàn
toàn để “tắm ngôn ngữ”. Qua thời gian, các âm đó sẽ “thấm” vào chúng ta như cách mà
người nước ngoài họ “thấm” ngôn ngữ của họ, lúc đó chúng ta sẽ nghe một cách rõ ràng, tự
nhiên. Mình làm theo bằng cách mở máy tính cho phát tiếng Anh suốt hàng giờ liền, cả đi
ngủ cũng mở ra rả. Kết quả sau mấy tuần thì mình thấy phương pháp này có 2 khuyết điểm.
Thứ nhất, phương pháp này khá… tốn điện (mở máy hàng giờ ^^). Khuyết điểm thứ hai quan
trọng hơn là mỗi đợt như vậy mình cảm thấy đầu óc mệt mỏi và nặng nề trong khi khả năng
nghe vẫn vậy. Đến một ngày nọ, mình đọc được thông tin là có người ở nước ngoài 10 năm
vẫn không hiểu được tiếng Anh. Lúc đó mình vỡ lẽ và tự hỏi: “Tại sao người đó ở nước
ngoài 10 năm, “tắm ngôn ngữ” hàng ngày mà vẫn không nghe được? Theo lý thuyết kia thì
người đó phải nghe như người bản xứ chứ?” Bản thân mình cũng cảm thấy nó không hiệu
quả nên đã từ bỏ phương pháp này.
❷ Chép chính tả: phương pháp này đơn giản như tên của nó: nghe và ghi ra giấy hoặc
đánh máy lại tất cả những gì bạn nghe được. Phương pháp này được sử dụng lúc mình ôn
thi TOEIC. Mình làm xong một test, sau đó nghe đi nghe lại và đánh máy gần như tất cả nội
dung của test. Kết quả là sau đó 4 5 test điểm nghe mình vẫn giậm chân tại chỗ, có bài lại
thấp hơn trước. Sau này ngẫm lại, mình nhận ra khuyết điểm của phương pháp, đó là vô tình
nó đã khiến chúng ta tạo thành thói quen muốn nghe từng từ và tất cả các từ trong một câu.
Trong khi đó, đề thi TOEIC nói rất nhanh, sẽ rất khó để nghe hết tất cả các từ trong một câu.
Điều này dễ dẫn đến ức chế cho các bạn và ảnh hưởng tâm lý chung khi làm bài thi. Bên
cạnh đó, nếu bạn “lỡ” không nghe được một từ sẽ dẫn đến hiệu ứng domino, không nghe
được các từ còn lại, não của bạn sẽ bị quá tải vì nhiều âm thanh vô nghĩa cùng lúc “tấn
công”, khiến cho chúng ta có cảm giác nặng nề và buồn ngủ (Chắc ai làm bài nghe TOEIC
cũng hiểu cảm giác này ^^) . Nhưng quan trọng hơn, do tập trung nghe từng từ một nên có
thể bạn sẽ xem nhẹ hoặc thậm chí không hiểu nghĩa của câu và đoạn. Bên lề một chút là
phương pháp này cũng khá… mỏi tay (dù bạn đánh máy hay viết ra giấy) 🙂
Thế là sau 2 đợt thử nghiệm mình cảm thấy nỗ lực của mình như muối bỏ bể, điểm nghe vẫn
không tăng. Mình lại tiếp tục tìm hiểu và luyện tập theo cách riêng của mình.
II. Tại sao chúng ta không nghe được? Và làm sao để khắc phục?
Mình được biết là có 3 nguyên nhân khiến chúng ta không nghe được
❶ Thiếu từ vựng: Từ vựng là nền tảng của mọi thứ, dù là nghe, nói hay đọc, viết. Listening
thì “lời nói gió bay” trong khi TOEIC lại “bay” rất nhanh, phần đọc có thể đoán mò chứ phần
nghe rất khó đoán nếu chúng ta có vốn từ vựng hạn chế. Một vốn từ vững chắc sẽ giúp các
bạn an tâm và làm bài chính xác, hiệu quả hơn. Vậy thì làm sao để tăng vốn từ? Và học từ
vựng ở tài liệu nào?
Một cuốn sách gối đầu giường của mọi thế hệ đi thi TOEIC (trừ
những năm trước khi sách xuất bản ^^) –“600 essential words
for the TOEIC”. Giống như tên của nó – “600 từ thiết yếu” – bạn
phải có ít nhất 600 từ trong sách để có thể đi thi. Sách chia làm 50
chủ đề và mỗi chủ đề sẽ có 12 từ. Điểm mình đánh giá rất cao
cuốn này là bài tập phong phú, các bài tập đều bám sát chủ đề và
các từ cần học. Ngoài ra, tác giả còn sử dụng lại các từ đã học
trong những bài sau để giúp chúng ta vừa ôn từ vừa học từ trong
ngữ cảnh mới, giúp ghi nhớ sâu sắc hơn. Một điểm mình cần lưu ý
các bạn là mặc dù tác giả ghi 600 từ nhưng thật ra còn phần từ gia
đình (word family) cũng rất quan trọng vì nếu bạn học từ “expire”
(động từ; hết hạn) phiên âm là /ɪkˈspaɪər/ nhưng trong đề thi bạn nghe “expiration” (danh từ;
sự hết hạn) đọc là “/ˌekspəˈreɪʃn/” rất khó để các bạn hiểu được nghĩa của từ nếu chưa gặp.
Do đó, chúng ta cần học các từ gia đình trong bài (và vì vậy vốn từ thật sự các bạn thu được
từ cuốn sách này cũng không dưới 1000 từ)
Sau khi học cuốn 600 từ, nếu muốn nâng cao thêm các bạn có thể đọc sách “Hackers
TOEIC Reading”. Đây là một trong những giáo trình mới nhất và hay nhất hiện nay về
TOEIC. Nếu gọi “600 essential words for the TOEIC” là cuốn sách kinh điển thì “Hackers
TOEIC Reading” xứng đáng là cuốn sách từ điển J vì độ dày và mức độ bao phủ của nó. Từ
vựng trong sách rất phong phú và đa dạng. Điểm đặc biệt là phần cuối
sách có liệt kê các từ thường hay xuất hiện trong đề thi thật, và còn đánh
dấu những từ nằm ở đáp án. Tuy nhiên, các bạn cũng cần lưu ý là sách
này hoàn toàn bằng tiếng Anh, số lượng từ vựng rất lớn (nhiều mục
không có chú thích nghĩa), việc học có thể dễ gây nản nếu học không
đúng cấp độ hoặc không có người hướng dẫn.
Nguồn thứ ba mình muốn giới thiệu đó là mục từ vựng (Vocabulary và
Collocations) trên page Cùng học TOEIC 990 ^^. Các từ vựng đều trích
nguồn từ 2 sách đã kể ở trên nên các bạn có thể yên tâm về mức độ
chọn lọc của nó. Đặc biệt, page cũng đã Việt hóa từ vựng sách Hackers và thiết kế lại từ
theo dạng điền vào chỗ trống, có màu sắc để giúp các bạn học dễ nhớ hơn.
❷ Yếu phát âm: Nếu bạn phát âm sai, làm sao bạn có thể nghe đúng được? Do cách học ở
phổ thông chú trọng vào ngữ pháp và từ vựng nên chúng ta ít được học phát âm. Một từ nếu
nằm trên giấy thì bạn có thể hiểu nghĩa nhưng nếu chúng ta nghe thì có thể sẽ không biết đó
là từ gì (Và khi đọc script có thể bạn sẽ vỡ òa trong đau khổ :(). (Về vấn đề phát âm, ad Tiến
đã viết một note phương pháp luyện tập. Các bạn có thể tham khảo tại
link: http://bit.ly/phatamcoban)
Mình có một số điểm cần lưu ý với các bạn là ngoài việc học phát âm (tức cách cử động các
vị trí như miệng, lưỡi,… để tạo âm) thì chúng ta nên học phiên âm quốc tế, ví dụ như cách
phát âm expiration là /ˌekspəˈreɪʃn/. Khác với Tiếng Việt, tiếng Anh không thể đánh vần thành
âm được, mỗi từ lại có cách phát âm khác nhau và không theo qui luật, ví dụ như “gear” đọc
là “/ɡɪə/” (tương tự chữ “ghia” tiếng Việt) và “bear” đọc là “/beə(r)/” (tương tự chữ “be” trong
tiếng Việt). Do đó, chúng ta nên học phiên âm quốc tế để có thể nhìn vào từ điển và biết cách
phát âm chính xác nhất. Ngoài ra, khi học phát âm, những hiện tượng như luyến âm, biến
âm, đồng hóa, giản lược cũng nên chú ý vì phần Listening cũng có những hiện tượng này,
nếu không quen có thể không nghe được mặc dù các từ đơn lẻ chúng ta đều biết.
Một giáo trình phát âm rất hay là Pronunciation Workshop (đã
đề cập trong note). Ở đây mình muốn nói rõ thêm với các bạn
về tác dụng của giáo trình này. Mình thường đọc được lời
khuyên trên mạng là hãy nghe radio, nghe nhạc, xem phim,…
bằng tiếng Anh thật nhiều để tăng khả năng nghe. Mình không
nghe radio, nhạc cũng chủ yếu tiếng Việt (do không thích nhạc
tiếng Anh hiện giờ), xem phim thì thỉnh thoảng. Tuy nhiên, mình
đã tập theo Pronunciation Workshop và cảm thấy kĩ năng nghe của mình trở nên tốt hơn
nhiều. Pronunciation Workshop là tập hợp video dạy phát âm, cho nên những âm trong đó sẽ
ở dạng cơ bản nhất, thuần túy nhất, nếu chúng ta nắm thật vững được cái cơ bản nhất
chúng ta sẽ dễ dàng tiến xa. Cho nên mỗi video mình xem đi xem lại 2, 3 lần, trước kì thi mình cũng mở ra xem và tập nói theo (mặc dù đã học và biết cách phát âm trước đó rồi). Tập
như vậy sẽ giúp mình phát âm tốt hơn nhưng quan trọng hơn là phát triển khả năngnghe một
cách chủ động.
❸ Không theo kịp tốc độ của người nói: Sau khi đã xây vốn từ, đã học cách làm rõ các
âm nghe được, có thể bạn vẫn không nghe được vì bạn nghe không đúng cách.
Như đã nói ở trên, khi nghe nếu bạn cố gắng nghe từng từ chẳng bao lâu bạn sẽ bị mệt vì
quá tải, cho nên mình nghĩ phương pháp tốt nhất vẫn là nghe theo key word (từ khóa),
những từ quan trọng nhất trong câu. Trong khi nói, người nước ngoài sẽ có những chỗ lên
giọng, những chỗ nói to hơn hoặc kéo dài hơn, đó chính là những từ họ cần nhấn mạnh. Vì
vậy, key word có thể nghe dựa vào ngữ điệu và nhấn nhá của họ. Từ những key word đó,
chúng ta sẽ đoán được nội dung của câu. Ngoài ra, mặc dù nghe key word nhưng nếu nghe
quen, sau này bạn sẽ có thể nghe rõ tất cả từ còn lại dựa vào key word. Phương pháp nghe
key word sẽ giúp bạn giảm tải được khối lượng cần phải nghe, giúp não luôn chủ động xử lý,
tránh bị mệt mỏi mà vẫn nắm được ý nghĩa của bài listening.
Để luyện tập phương pháp key word, các bạn có thể tìm nguồn phát âm nhanh hơn một chút
so với đề thi thật để tránh bị bỡ ngỡ. Đối với phần này, mình nghĩ xem phim sit-com là cách
tốt nhất vì độ dài vừa phải, nội dung hài hước đỡ nhàm chán và không lo… hết phim (vì 1
season cũng khoảng 20 tập, hết season này lại đến season khác). 2 series ưa thích của
mình là
Friends: phim này thì hầu hết các bạn chắc cũng
đã có biết đến. Series gồm 10 season, xoay
quanh những vấn đề cuộc sống như tình yêu, hôn
nhân, công việc,… giữa 6 người bạn thân. Các
nhân vật đều có cá tính riêng, câu thoại hài hước
sẽ giúp các bạn tập nghe không bị nhàm chán.
Tuy nhiên, do các nhân vật sống khá phóng
khoáng theo cách Tây (đôi khi đến mức “buông
thả” nếu dựa trên chuẩn mực của Việt Nam) nên
có thể làm cho một số bạn bị “sốc” và không thích
phim này.
