LỜI TÁC GIẢ
Để đáp ứng nhu cầu đào tạo ở Khoa Du lịch, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, được sự đồng viên khích lệ của nhà trường và của các bạn sinh viên, chúng tôi mạnh dạn biên soạn cuốn giáo trình Nhập môn khoa học du lịch này. Trong quá trình biên soạn, chúng tôi nhận được sự quan tâm, giúp đỡ rất có hiệu quả của Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, Ban chủ nhiệm khoa, chúng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành vì sự quan tâm đó. Chúng tôi đặc biệt cảm ơn PGS-PTS Nguyễn Văn Định, PGS-PTS Nguyễn Minh Tuệ cùng như Hội đồng thẩm định đã đóng góp những ý kiến quý báu trong quá trình thẩm định giáo trình. Chúng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đối với Tổng cục Du lịch, lãnh đạo và các đồng nghiệp của Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch đã cung cấp, kiểm tra các số liệu cho giáo trình. Chúng tôi xin cảm ơn các đồng nghiệp trong khoa, các đồng nghiệp thuộc Khoa Du lịch và Khách sạnTrường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội, Khoa Khách sạn Du lịchTrường Đại học Thương mại Hà Nội, Trường Trung học Nghiệp vụ Du lịch Hà Nội …đã trao đổi và góp nhiều ý kiến quý báu cho bản thảo giáo trình. Sự ra đời tài liệu này là cách thể hiện tình cảm đặc biệt của chúng tôi với các bạn sinh viên đã và đang theo học ngành du lịch tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.
Từ xa xưa trong lịch sử nhân loại, du lịch đã được ghi nhận như một sở thích, một hoạt động nghỉ ngơi tích cực của con người. Ngày nay du lịch đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống văn hóa-xã hội của các nước. Về mặt kinh tế, du lịch đã trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng của nhiều nước công nghiệp phát triển. Du lịch được coi là một ngành công nghiệp – công nghiệp du lịch – và hiện nay ngành “công nghiệp” này chỉ đứng sau công nghiệp dầu khí và ô tô. Đối với các nước đang phát triển, du lịch được coi là cứu cánh để vực dậy nền kinh tế ốm yếu của quốc gia.
Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia thuộc Tổ chức Du lịch Thế giới (WTO)¹, sự bùng nổ của hoạt động du lịch chỉ mới bắt đầu từ thế kỷ này và các số liệu về hoạt động du lịch mới bắt đầu được quan tâm từ những năm 50 trở lại đây. Có thể nói rằng, buổi ban đầu của du khách nghỉ biển tạo nên. Cho đến nay, du lịch nghỉ biển vẫn là dòng du khách chính trên thế giới. Chính vì vậy có khái niệm du lịch 3S với các nghĩa là biển, cát, và ánh nắng¹’. Khi phát hiện ra du lịch là một ngành kinh doanh béo bở, nhiều nhà kinh doanh tìm mọi cách.
Ở nhiều nơi, dưới con mắt người bản xứ, du khách là những kẻ giàu có đáng ghét, những kẻ đem lại bất hạnh cho người dân địa phương, đặc biệt là phụ nữ. Họ du nhập lối sống không được xã hội địa phương chấp nhận. Nhiều đoàn du khách bị tàu công. Đó là một trong những lý do khiến cho du khách quan tâm đến an toàn trong du lịch. Chữ S thứ tư ngày nay cần hiểu là an toàn hay an ninh¹. Nó vừa là yêu cầu của khách vừa là nhiệm vụ của nhà cung ứng du lịch.
Hiện nay, biển không còn là địa chỉ duy nhất của các chuyến du lịch. Có thể nói rằng, du lịch (tourism) bao gồm 4T là sự di chuyển (travel), phương tiện vận chuyển tốt, gây hứng khởi (transport), về những nơi yên tĩnh, thanh bình (tranquility) và có môi trường tự nhiên cũng như xã hội trong sạch (transparency). Ý tưởng chính muốn thay thế du lịch 4S bằng du lịch 4T là nhằm xoá đi tư tưởng không lành mạnh trong hoạt động du lịch của khách và của nhà cung ứng du lịch.
Glusman lưu ý rằng du lịch là sự khắc phục về mặt không gian của con người hướng tới một điểm nhất định nhưng không phải là nơi ở thường xuyên của họ. Dưới con mắt của Guer Freuler Du lịch với ý nghĩ hiện đại của từ này là một hiện tượng của thời đại chúng ta, dựa trên sự tăng trưởng về nhu cầu khôi phục sức khoẻ và sự đổi thay của môi trường xung quanh, dựa vào sự phát sinh, phát triển tình cảm đối với vẻ đẹp của thiên nhiên. Cùng chia sẻ quan niệm này với Guer Freuler, nhiều học giả, nhà nghiên cứu đã thay từ hiện tượng bằng cụm từ “quá trình hoạt động” như chúng ta thấy trong Du lịch và kinh doanh du lịch của PTS Trần Nhạn: Du lịch là quá trình hoạt động của con người rời khỏi quê hương đến một nơi khác với mục đích chủ yếu là được thẩm nhận những giá trị vật chất và tinh thần đặc sắc, độc đáo, khác lạ với quê hương, không nhằm mục đích sinh lời được tính bằng đồng tiền. Trong định nghĩa này tác giả đã sáng tạo ra một từ khá mới lạ là thẩm nhận để mong muốn lột tả bản chất của vấn đề.