LỜI NÓI ĐẦU
Thế giới tâm lý của con người vô cùng đa dạng và diệu kỳ, việc nhận thức được các hiện tượng tâm lý tinh thần của con người có một ý nghĩa rất quan trọng trong cuộc sống. Cùng với dòng lịch sử của nhân loại, từ thuở xa xưa cho đến nay loài người luôn quan tâm nghiên cứu về thế giới tâm lý của mình. Từ những tư tưởng đầu tiên sơ khai về các hiện tượng tâm lý, tâm lí học đã hình thành phát triển không ngừng và ngày càng giữ một vị trí quan trọng trong nhóm các khoa học về con người. Đây là một khoa học có ý nghĩa việc phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội chung trong hoạt động du lịch nói riêng. Trong hoạt động du lịch, việc nhận thức được các hiện tượng tâm lý nói chung và nhận thức được các đặc điểm tâm lý của khách du lịch nói riêng có ý nghĩa hết sức quan trọng. Điều này giúp cho người phục vụ lựa chọn cách giao tiếp và phục vụ hiệu quả nhất phù hợp với những đặc điểm tâm lý của khách. Để làm được điều này đòi hỏi người phục vụ cần có những kiến thức cơ bản về tâm lý học nói chung và tâm lí khách du lịch nói riêng. Với nhận thức đó, Tổng cục Du lịch đã coi môn Tâm lí khách du lịch là một trong năm môn cơ sở ngành trong chương trình đào tạo TCCN để giảng dạy tại các trường có đào tạo du lịch hệ TCCN trên cả nước.
Cuốn giáo trình “Tâm lí khách du lịch” ra đời nhằm cung cấp cho người học một số kiến thức cơ bản, phổ biến về tâm lí con người trong cuộc sống nói chung và tâm lí khách du lịch trong hoạt động kinh doanh du lịch nói riêng. Nghiên cứu cuốn giáo trình này, người học có thể bổ sung hoàn thiện thêm kiến thức trong quan hệ xã hội, quan hệ giao tiếp với khách du lịch. Để từ đó có những hành vi ứng xử hợp lý trong quan hệ trong doanh nghiệp với cấp trên, cấp dưới; trong quan hệ phục vụ với khách du lịch. Cuốn giáo trình ra đời là kết quả của sự làm việc nghiêm túc, trách nhiệm cao của Hội đồng biên soạn giáo trình cơ sở ngành; là sự chỉ đạo, nhận xét, đánh giá của Hội đồng khoa học Tổng cục Du lịch; là sự tham gia đóng góp của các trường du lịch thuộc Tổng cục Du lịch; là sự góp ý và ủng hộ của đại diện các Trường đào tạo du lịch trong cả nước; là sự giúp đỡ và góp ý kiến của các nhà khoa học và các bạn đồng nghiệp gần xa. Nhân dịp này, Hội đồng biên soạn giáo trình cơ sở ngành trân trọng cảm ơn các tập thể, cá nhân đã trực tiếp hoặc gián tiếp tạo nên thành công của cuốn giáo trình. Lần đầu tiên cuốn giáo trình được biên soạn, chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Chúng tôi trân trọng cảm ơn và mong muốn tiếp tục nhận được sự đóng góp nhiều hơn nữa của các nhà nghiên cứu, nhà quản lý và tất cả những người quan tâm, để cuốn sách được chỉnh sửa, bổ sung ngày càng hoàn thiện hơn.
HỘI ĐỒNG BIÊN SOẠN GIÁO TRÌNH CƠ SỞ NGÀNH
Trong cuộc sống hàng ngày, nhiều người dùng cụm từ “tâm lí” để nói về sự hiểu biết trong giao tiếp, hay là sự hiểu biết về lòng người, giống như khi họ nói: “Ông X tâm lí thật, tiếp đãi ai cũng giỏi…”. Có người lại dùng từ tâm lí để nói đến tính tình, tình cảm, trí thông minh… của con người. Đây là cách hiểu “tâm lí” theo nghĩa thông thường. Đời sống tâm lí của con người rất phong phú, bao hàm nhiều hiện tượng tâm lí từ đơn giản đến phức tạp như cảm giác, tri giác, trí nhớ, tư duy cho đến nhu cầu, tình cảm, ý chí, năng lực, lý tưởng… Trong tiếng Việt thuật ngữ “tâm lí”, “tâm hồn” đã có từ lâu, từ điển tiếng Việt (1988) định nghĩa: “tâm lí” là ý nghĩ, tình cảm… làm thành đời sống nội tâm, thế giới bên trong của con người.
Theo ngôn ngữ đời thường chữ “tâm” thường có nghĩa là lòng người, thiên về mặt tình cảm, nó hay được dùng với những cụm từ như “nhân tâm”, “tâm hồn”, “tâm địa”… nhìn chung thường để diễn tả tư tưởng, tinh thần ý thức, ý chí… của con người. Trong lịch sử xa xưa của nhân loại, trong các ngôn ngữ phổ biến người ta cũng đều nói đến “tâm lí” với ý nghĩa là “linh hồn”, “tinh thần”, như trong tiếng Latinh “tâm lí học” là “Psychologie” trong đó “Plyche” là “linh hồn”, “tinh thần” là “logos” là học thuyết, khoa học- “Psychologie” chính là khoa học về tâm hồn. Nói một cách khái quát nhất: tâm lí học là khoa học về các hiện tượng tâm lí. Trong đó: tâm lí là tất cả những hiện tượng tâm lí diễn ra trong đầu óc con người, gắn liền và chi phối mọi hoạt động của con người. Các hiện tượng tâm lí đóng vai trò quan trọng đặc biệt trong đời sống con người, trong mọi hoạt động của cá nhân, trong quan hệ giữa con người với con người.