Giống như các lãnh đạo khác mà tôi biết, con đường tôi đi là một chuỗi những bước tiến đầy thú vị và luôn xuất hiện những điều tưởng chừng là ngẫu nhiên. Mười năm trước, để có thêm thu nhập từ công việc cố vấn, tôi và vợ đã làm một cuốn brochure(1) để quảng bá hai cơ sở tôi mới lập nên, sau đó gửi nó đến cho 3.000 tổ chức mà chúng tôi cho rằng sẽ quan tâm đến lĩnh vực này. Trong vòng bốn tháng, tôi bỏ việc và dành toàn bộ thời gian cho việc làm ăn mới của mình. (1) Brochure: là một dạng ấn phẩm quảng cáo trong đó giới thiệu đầy đủ những thông tin về tổng thể và sơ lược bộ máy, kết cấu, công dụng,… của sản phẩm, tổ chức hay dịch vụ.
Năm tháng sau khi gửi những cuốn brochure đầu tiên đi, chúng tôi thuê nhân viên đầu tiên. Chúng tôi nhanh chóng mở rộng và mỗi năm có thêm ít nhất một nhân viên mới. Lúc này tôi có trong tay một tổ chức gồm 15 nhân viên và gần 100 người đào tạo cộng tác theo hợp đồng. Chúng tôi có hai mảng chính: (Từ đây trở đi, mọi chú thích không có ghi chú gì thêm đều là của Ban Biên tập Saigon Books. Các chú thích có ghi rõ “TG” là của tác giả Randy Grieser.) * Trung tâm ACHIEVE cung cấp dịch vụ huấn luyện và nguồn lực trong các lĩnh vực phát triển phong cách lãnh đạo và đào tạo kỹ năng làm việc tại các tổ chức, công ty. * Viện Xử lý và Phục hồi Khủng hoảng (CTRI – viết tắt của Crisis & Trauma Institte Inc.) cung cấp dịch vụ huấn luyện và cung cấp nguồn lực trong các lĩnh vực sức khỏe tinh thần, tư vấn và ngăn ngừa bạo hành. Ngoài những buổi huấn luyện chung, chúng tôi còn nhận các dịch vụ tổ chức tại từng công ty và trung tâm như huấn luyện hay trao đổi hội thảo trực tuyến, hướng dẫn nhân viên, thiết kế chương trình đánh giá và tư vấn, v.v. Hơn 10 năm qua, tôi lãnh đạo một đội ngũ đưa các tổ chức này vươn lên thành hai trong số những nơi cung cấp dịch vụ huấn luyện nghề nghiệp hàng đầu tại Mĩ. Thật khó lòng đạt được thành tích này nếu tôi không biết tập trung vào những điều tâm đắc mà tôi sắp chia sẻ sau đây. Dù câu chuyện của tôi lồng vào bởi cảnh kinh doanh doanh, những điều tâm đắc trong cuốn sách này vẫn phù hợp với tất cả những ai có liên quan đến việc lãnh đạo.
Hai cách diễn giải trên giúp bạn nhận ra để trở thành một nhà lãnh đạo đúng nghĩa, bạn cần phải thảo một chuẩn mực khắt khe và cao cấp đến mức nhiều người trong chúng ta chỉ có thể mơ ước chứ khó lòng mà đạt đến được trình độ lãnh đạo giỏi. Với riêng tôi, trong sự nghiệp của mình tôi nhận thấy một điều thú vị như sau: miễn là tôi cố gắng để trở thành một lãnh đạo tốt và sẵn lòng thừa nhận khi có lỗi lầm, nhân viên của tôi đều sẽ bỏ qua cho tôi. **TƯ THÁI CỦA MỘT NHÀ LÃNH ĐẠO** Có tưởng lãnh đạo, như cách nói xưa nay của ông bà ta, thì quả là dễ trở thành lãnh đạo hơn, hay nói cho đúng là để được tin cậy trao cho trọng trách lãnh đạo. Bạn thử nghĩ mà xem: Trông bạn có dáng lãnh đạo không? Nơi bạn có toát ra khí khái của một người lãnh đạo đạo hay không? Khi tự giới thiệu mình trước người khác, bạn nói “Xin chào, tôi tên là Randy và tôi có một cơ sở huấn luyện” hay “Xin chào, tôi tên là Randy và tôi lãnh đạo một tổ chức chuyên cung cấp các dịch vụ huấn luyện và đào tạo kĩ năng…”? Bạn đã nhận thấy điểm khác nhau giữa hai cách giới thiệu rồi chứ? Rất tinh tế đấy! Cách giới thiệu thứ hai cho thấy đầu tiên và trên hết, bạn là một lãnh đạo chứ không phải đơn thuần là người chủ hay người quản lí. Qua thời gian, tôi dần đạt đến được tâm thế và tinh thần, khí khái của một người lãnh đạo. Ban đầu, việc đó không hề dễ dàng. Tôi nói vậy vì tôi cảm thấy mình còn quá trẻ và cũng vì quá muốn được nhìn nhận từ cách doanh nhân nơi bản thân mình. Sự thực là tôi chưa sẵn sàng cho công việc nắm giữ cương vị một người lãnh đạo. Công việc lãnh đạo đòi hỏi ta phải nghĩ kĩ và có ý định rõ ràng về việc mình muốn làm và sẽ làm bằng cách nào – để làm được như vậy, buộc lòng chúng ta cần đến thời gian và công sức rèn luyện, chuẩn bị. Một điều thú vị thường xảy ra một khi chúng ta ở vào cương vị người lãnh đạo trong tổ chức: nâng cao các tiêu chuẩn và chấp nhận gánh vác trọng trách, nghĩa vụ và trách nhiệm. Bởi vì khi ta đã trở thành lãnh đạo, chúng ta buộc phải có trách nhiệm đối với chính mình và với những người mà mình đang dẫn dắt. Một khía cạnh quan trọng của tư thái nhà lãnh đạo đó là khả năng diễn giải rõ ràng phương pháp lãnh đạo của mình. Tôi khuyến khích bạn hãy đọc cuốn sách này với tâm thế một người đang tò mò truy cầu tìm hiểu kiến thức và các tình huống thực tế. Trong lúc đọc, bạn nên ngẫm lại về tổ chức của mình và nhận thức xem những nguyên tắc nào trong sách khiến bạn thấy đặc biệt tâm đắc, chúng thiết thực với bạn ra sao. Hãy mường tượng xem nếu bạn áp dụng những nguyên tắc nào vào phương pháp lãnh đạo của mình thì tổ chức và bản thân bạn sẽ có những thay đổi nào, chúng diễn ra như thế nào. **THEO DÕI KẾT QUẢ LÃNH ĐẠO** Vào tháng 5 năm 2016, tổ chức của chúng tôi hoàn tất một khảo sát(1) thu thập ý kiến và đánh giá về 10 nguyên tắc lãnh đạo đạo nên TIẾN VỀ PHÍA TRƯỚC Các chương tiếp theo được sắp đặt theo một trình tự đầy chủ ý. Các nguyên tắc tác động và gối đầu lên nhau, hiểu được một nguyên tắc này thường sẽ giúp người lãnh đạo đánh giá đầy đủ nguyên tắc kể tiếp. Đôi khi tôi nổi hẳn chúng với nhau, nhưng thường là sẽ để cho bạn đọc tự liên hệ. Nhận thấy rằng tạo động lực là nguyên tắc được cả lãnh đạo lẫn nhân viên thừa nhận là quan trọng hơn cả, tôi sẽ bắt đầu với nguyên tắc này. Trong khi tìm tòi để viết nên cuốn sách này, tôi đã phỏng vấn văn 10 lãnh đạo khác trong các tổ chức thuộc nhiều ngành nghề. Bạn sẽ thấy tiếng nói của họ ở mỗi chương thông qua mục “Những điều tâm đắc của các lãnh đạo”. Tôi có thể làm chứng cho các lãnh đạo này. Tôi biết họ và cũng đã thấy họ làm việc. Tôi vẫn thường trò * Hiệu quả: Diễn giải rõ ràng và dốc sức để đạt mục đích * Đổi mới: Tập trung vào tính sáng tạo và hiệu quả * Động lực: Tiếp sức cho đội ngũ bằng cách hỗ trợ, khuyến khích và cho họ tự chủ * Môi trường lành mạnh trong tổ chức: Tạo ra một nơi làm việc vui vẻ và giúp đỡ nhau * Tự hoàn thiện: Ham học hỏi, tìm kiếm cảm hứng và luôn theo kịp dòng chảy phát triển. Mỗi người tham gia khảo sát còn được dành một khoảng trống để viết hỏi đáp. Kết quả của khảo sát được thể hiện trong ba sơ đồ dưới đây: chuyện với họ về những thách thức trong công việc lãnh đạo, cũng như những gì họ mong dành cho tổ chức của họ. Tôi tham khảo chỉ vài nhân vật công chúng và các tác giả mà tôi không quen biết. Trong số này, tôi chọn lọc nội dung và chân dung của những người có các bài phát biểu trước công chúng và bài viết cho thấy họ đã phải nỗ lực để trở thành một người lãnh đạo mạnh mẽ. Tôi thường nêu quan điểm của mình khi nói. Với tư cách một diễn giả, tôi dùng tông giọng, âm lượng và điệu lên xuống để nhấn mạnh vào cách nghĩ và các ý tưởng của mình. Trong cuốn sách này thì không thể làm thế, thành ra tôi dùng chữ in nghiêng thay vào. Khi bạn thấy một từ hoặc câu nào in nghiêng thì đó là cách tôi nhấn mạnh cụm từ hoặc câu đó. **ĐÂU LÀ ĐIỀU CỐT LÕI NHẤT** Tôi bắt đầu chương này với chủ đề động lực và gắn kết nhân viên bởi lẽ kết quả khảo sát của chúng tôi đã chỉ rõ rằng đây là những điều được lưu tâm hơn cả. Động lực là ưu tiên hàng đầu trong tầm trí của cả lãnh đạo lẫn nhân viên. Trong số các lãnh đạo mà chúng tôi khảo sát thì 56% coi động lực là một trong ba nguyên tắc quan trọng hàng đầu đối với họ. Tương ứng, 66% nhân viên được khảo sát coi động lực là một trong ba nguyên tắc mà họ muốn thấy hơn cả ở người lãnh đạo họ. Lãnh đạo và nhân viên đều muốn cùng một thứ. Điều đó là đáng mừng! Tuy nhiên có một khoảng cách giữa mong muốn và thực tế. Trong cùng khảo sát, 30% nhân viên xác định động lực là một trong ba nguyên tắc hàng đầu mà lãnh đạo của họ chưa có được – xếp ở vị trí thứ nhì. Và điều được xếp ở vị trí thứ nhì, sự lành mạnh trong môi trường tổ chức thì lại liên đới trực tiếp đến động lực. Rõ ràng, việc tập trung vào động lực và gắn kết nhân viên là chốt một khi bạn muốn bắt tay vào xây dựng một tổ chức thành công.
