ĐỂ KHỞI NGHIỆP THÀNH CÔNG VÀ BỀN VỮNG HƠN
Nguyễn Trung Dũng
MEng, MBA, PhD – CEO BK Holding
Việt Nam đang đứng đầu thế giới về tinh thần khởi nghiệp và thái độ tích cực với khởi nghiệp.
Chưa bao giờ khởi nghiệp lại được ủng hộ mạnh mẽ đến vậy — từ trường học, doanh nghiệp tới các bộ ban ngành Nhà nước đều có những bước đi hỗ trợ khởi nghiệp.
Chính vì vậy, ngày càng nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thu hút được nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước. Tổng số vốn huy động của doanh nghiệp khởi nghiệp Việt đã chạm tới ngưỡng tỷ đô la. Với lợi thế nguồn nhân lực dồi dào, dư địa tăng trưởng còn lớn, đây là một tín hiệu đáng mừng cho sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp khởi nghiệp. Thành tựu khoa học và công nghệ sẽ giúp Việt Nam tăng trưởng nhanh, thay đổi vị thế trên trường thế giới.
Tuy nhiên, các dự án khởi nghiệp tại Việt Nam vẫn đang phát triển thiếu tính bền vững, với tỷ lệ “chết” lên đến hơn 90% trong ba năm đầu tiên. Khi nhìn nhận về nguyên nhân các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt chưa thành công như những nước tiên tiến, vấn đề tài chính – vốn thường được xem là nguyên nhân chính.
Thực tế cho thấy, trở ngại đầu tiên và lớn nhất của khởi nghiệp Việt Nam là tư duy, nhận thức chưa đầy đủ về khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp sáng tạo.
Đa phần các doanh nghiệp ở Việt Nam không phải là doanh nghiệp khởi nghiệp thực sự mà chỉ là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, thiếu tính đột phá. Các nhà sáng lập khởi nghiệp vì cảm hứng, đam mê, nhưng thiếu tính hệ thống và bài bản, dẫn đến thất bại sớm cùng tỷ lệ thất bại cao.
Do đó, việc trau dồi tư duy, kiến thức, cái nhìn về khởi nghiệp một cách hệ thống, nhận diện những khó khăn và trở ngại khi khởi nghiệp là điều thiết yếu, giúp doanh nhân khởi nghiệp chuẩn bị tâm lý sẵn sàng, rèn luyện kỹ năng cần thiết để khởi nghiệp thành công và bền vững hơn.
Trong khi phong trào khởi nghiệp được phát triển mạnh mẽ trên cả nước, nguồn thông tin và tài liệu về khởi nghiệp cũng trở nên dồi dào. Các doanh nhân khởi nghiệp cần có được nguồn tài liệu tin cậy, tổng hợp, dễ tiếp cận và có tính ứng dụng cao, để phát huy năng lực và giải quyết các vấn đề gặp phải trong quá trình khởi nghiệp hay vận hành doanh nghiệp.
Cuốn sách Cẩm nang doanh nhân là một trong những ấn phẩm thuộc Harvard Business Review (HBR) danh tiếng toàn cầu, đã đúc rút những kiến thức và công cụ khởi nghiệp cơ bản nhất, được sắp xếp theo một lộ trình khởi nghiệp từ giai đoạn ý tưởng cho đến giai đoạn đưa công ty ra công chúng (IPO).
Cuốn cẩm nang mang đến cho người đọc cách nhìn khách quan, bắt đầu từ việc thấu hiểu bản thân trước khi dấn thân vào con đường khởi nghiệp — rằng khởi nghiệp không phải là lựa chọn cho tất cả mọi người.
Đối với những người khởi nghiệp, cuốn sách giúp họ hiểu rõ vai trò của mình, nên bắt đầu từ đâu và có thể đi xa đến đâu.
Trong mỗi chương của cuốn sách, các ví dụ cụ thể và bài học thực tiễn làm sáng tỏ những lý thuyết cơ bản, giúp doanh nhân khởi nghiệp ứng dụng vào giải quyết các vấn đề thực tế, đồng thời tự rút ra bài học cho chính mình trong quá trình khởi nghiệp.
Tôi nhìn cuốn cẩm nang này như một người bạn thông thái cho các doanh nhân chuẩn bị khởi nghiệp, đang khởi nghiệp, hay những người đang hoạt động trong lĩnh vực cố vấn – hỗ trợ khởi nghiệp, để giúp nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam thành công và bền vững hơn.
MỤC LỤC
Lời giới thiệu ……………………………………………………………………………… 9
PHẦN I: CHUẨN BỊ HÀNH TRANG
- Liệu bạn có phù hợp với khởi sự kinh doanh? …………………………………. 18
PHẦN II: XÁC ĐỊNH HÌNH HÀI DOANH NGHIỆP
- Tạo dựng cơ hội …………………………………………………………………………… 31
- Xây dựng mô hình và chiến lược kinh doanh ………………………………….. 52
- Tổ chức công ty của bạn ………………………………………………………………. 76
- Viết bản kế hoạch kinh doanh ……………………………………………………….. 92
PHẦN III: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
- Gọi vốn giai đoạn khởi nghiệp ……………………………………………………… 120
- Gọi vốn giai đoạn tăng trưởng ……………………………………………………… 134
- Đầu tư thiên thần và đầu tư mạo hiểm ………………………………………….. 152
- Trở thành công ty đại chúng ……………………………………………………….. 173
PHẦN IV: MỞ RỘNG QUY MÔ
- Duy trì tăng trưởng doanh nghiệp ………………………………………………. 194
- Lãnh đạo một doanh nghiệp đang phát triển ………………………………… 206
- Giữ vững tinh thần khởi nghiệp …………………………………………………. 222
PHẦN V: HƯỚNG ĐẾN TƯƠNG LAI
- Thời gian gặt hái thành quả ……………………………………………………….. 242
Phụ lục A: Hiểu báo cáo tài chính ………………………………………………. 255
Phụ lục B: Báo cáo hòa vốn ……………………………………………………….. 273
Phụ lục C: Định giá: Doanh nghiệp của bạn thực sự có giá bao nhiêu? ………… 278
Phụ lục D: Bán các cổ phiếu hạn chế và kiểm soát: Quy định 144 của SEC …… 291
Thuật ngữ ………………………………………………………………………………… 296
LỜI GIỚI THIỆU
William Bygrave – học giả và là người từng kinh doanh khởi nghiệp – mô tả doanh nhân khởi nghiệp là những người không chỉ nhận ra cơ hội mà còn “tạo dựng một tổ chức để theo đuổi cơ hội đó.”
Vế cuối trong định nghĩa của Bygrave đóng vai trò thiết yếu. Ý tưởng là một phần, nhưng cơ hội tốt nhất nằm ở chính các tổ chức kinh doanh do doanh nhân khởi nghiệp lập ra.
Ví dụ, Thomas Edison đã nhận ra cơ hội kinh doanh trong lĩnh vực chiếu sáng đô thị. Ông theo đuổi nó cùng những thí nghiệm không mệt mỏi để cuối cùng cho ra đời chiếc bóng đèn sợi đốt. Nhưng phát minh đó chỉ là một phần trong bộ óc thiên tài của Edison. Ông cũng thành lập một công ty quy tụ nguồn lực con người và tài chính cần thiết để thương mại hóa đèn chiếu sáng. Công ty đó chính là General Electric, một trong những doanh nghiệp lớn và hùng mạnh nhất thế giới.
(Còn tiếp phần “Vai trò của các doanh nghiệp…” nếu bạn muốn mình chỉnh tiếp sang đoạn sau nhé.)