GIỚI THIỆU: MÔI TRƯỜNG KINH DOANH LỚN NHẤT THẾ GIỚI
Mỗi ngày, hàng tỷ đô la được trao đổi trên các thị trường chứng khoán, hợp đồng tương lai và thị trường tiền tệ trên toàn cầu. Cho đến nay, giao dịch trong các thị trường này là hoạt động kinh doanh lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, nếu bạn hỏi các nhà đầu tư tại sao thị trường lại tăng giá hoặc giảm giá, bạn sẽ nhận được nhiều ý kiến khác nhau. Người bình thường hoàn toàn không biết điều gì thực sự thúc đẩy thị trường tài chính — và điều đáng ngạc nhiên hơn, ngay cả nhiều nhà giao dịch chuyên nghiệp cũng không hiểu rõ điều này.
Nhiều người trong số họ hài lòng khi tuân theo các hệ thống giao dịch máy móc một cách mù quáng, dựa trên các công thức toán học đã được kiểm nghiệm hàng chục năm, để “chứng minh” khả năng dự đoán của hệ thống. Tuy nhiên, họ hoàn toàn không biết nguyên nhân thực sự đằng sau những chuyển động của thị trường.
Đây là những người thông minh, nhiều người đã giao dịch trong suốt nhiều năm và đầu tư số vốn khổng lồ vào thị trường chứng khoán. Thế nhưng, dù là ngành kinh doanh lớn nhất thế giới, đây cũng là ngành ít được hiểu rõ nhất.
Thị trường thường di chuyển bất ngờ, thường vào những thời điểm ít ai ngờ đến, và dường như không tuân theo bất kỳ logic nào. Thông thường, thị trường lại hoàn toàn ngược với phán đoán trực quan của nhà giao dịch.
Ngay cả những người kiếm sống bằng nghề giao dịch — các nhà môi giới, chuyên gia thị trường, những người mà ta kỳ vọng phải hiểu rõ nguyên nhân và tác động — thường biết rất ít về cách thị trường thật sự vận hành.
Người ta nói rằng có tới 90% nhà đầu tư thua lỗ trên thị trường chứng khoán, dù nhiều người trong số họ tin rằng mình sở hữu “hệ thống hoàn hảo”. Tuy nhiên, khi giao dịch, cảm giác thường trái ngược hoàn toàn.
Cuốn sách này được viết để giúp bạn hiểu và giao dịch bằng trực giác một cách hợp lý, giống như cách các nhà đầu tư chuyên nghiệp thực hiện.
Một số câu hỏi thử nghiệm
Hãy xem liệu bạn có thể tự tin trả lời những câu hỏi sau không:
- Tại sao chúng ta có thị trường tăng (bull market)?
- Tại sao chúng ta có thị trường giảm (bear market)?
- Tại sao đôi khi xu hướng lại mạnh mẽ?
- Tại sao đôi khi thị trường lại đi ngang?
- Làm sao để có lợi nhuận trong những xu hướng trên?
Nếu bạn có thể trả lời chúng một cách tự tin, bạn không cần đọc cuốn sách này.
Còn nếu không — đừng lo, bạn không đơn độc, và bạn sẽ có câu trả lời khi đọc đến cuối sách.
Thật thú vị khi biết rằng quân đội đào tạo binh sĩ không chỉ để duy trì sức khỏe và kỷ luật, mà còn để phản ứng theo bản năng trong những tình huống căng thẳng. Các nguyên tắc cơ bản được lặp đi lặp lại cho đến khi trở thành phản xạ tự nhiên.
Trong khói mù của chiến trận, người lính học cách ẩn nấp, chế ngự nỗi sợ và hành động chính xác.
Tương tự như vậy, mục tiêu của một nhà giao dịch là phản ứng tự động, không bị chi phối bởi cảm xúc.
Một nhà đầu tư giỏi phát triển cho mình một hệ thống giao dịch có kỷ luật, có thể đơn giản hoặc phức tạp, miễn là nó mang lại lợi thế.
Hệ thống được tuân thủ nghiêm ngặt sẽ loại bỏ yếu tố cảm xúc — bởi vì, giống như người lính được huấn luyện, bạn đã suy nghĩ và chuẩn bị trước khi trận chiến bắt đầu.
Tất nhiên, nói thì dễ, làm được lại là điều rất khó.
Hãy nhớ rằng:
Giao dịch cũng giống như bất kỳ nghề nào khác — bạn cần thời gian, kinh nghiệm và kiến thức để trưởng thành.
Đó là một hành trình dài, khắc nghiệt và không hề hào nhoáng như vẻ bề ngoài của nó.
Đến thời điểm này, bạn không cần lo lắng quá nhiều. Cuốn sách này được xem như cẩm nang giúp bạn đọc hiểu thị trường, hướng dẫn cách thị trường thực sự vận hành.
Bạn có thể không đồng ý với mọi quan điểm, điều đó không sao — chỉ cần bạn học được một vài nguyên tắc, thì mục tiêu của cuốn sách đã hoàn thành.
PHẦN 1: CƠ BẢN VỀ THỊ TRƯỜNG
Lý thuyết “bước đi ngẫu nhiên” và những quan niệm sai lầm
Đối với hầu hết mọi người, những chuyển động đột ngột của thị trường là điều bí ẩn.
Thị trường dường như bị chi phối bởi tin tức và thường hành động ngược với kỳ vọng.
Đôi khi ta thấy thị trường gấu xuất hiện giữa giai đoạn thịnh vượng, hoặc thị trường tăng giá mạnh trong thời kỳ suy thoái.
Vì vậy, thị trường trông như một canh bạc, chỉ dành cho những người làm việc ở phố Wall – những người “biết rõ chuyện gì đang xảy ra”.
Nhưng đó là một ngụy biện.
Nếu bạn hiểu những gì cuốn sách này trình bày, sự mơ hồ và nhầm lẫn sẽ biến mất.
Thị trường không khó để theo dõi, nếu bạn biết cách đọc biểu đồ như một chuyên gia.
Bạn sẽ học được cách:
- Nhận ra thời điểm then chốt của hành động giá;
- Xác định tín hiệu cảnh báo sớm trước khi thị trường đảo chiều;
- Hiểu nguyên nhân của thị trường tăng và giảm;
- Và quan trọng nhất — kiếm tiền từ sự hiểu biết đó.
Tính hỗn loạn và sự “ngẫu nhiên” của thị trường
Các thị trường có vẻ rất phức tạp, đến mức nhiều người cho rằng chúng di chuyển ngẫu nhiên.
Tuy nhiên, “ngẫu nhiên” và “hỗn loạn” không giống nhau.
Trong một hệ thống hỗn loạn, có thể có hàng trăm, hàng nghìn biến số tương tác với nhau.
Chúng có thể trông như ngẫu nhiên, nhưng ẩn chứa trật tự sâu xa.
Cùng với sự tiến bộ của công nghệ, chúng ta sẽ dần nhận ra quy luật trong cái tưởng chừng là hỗn loạn.
Thị trường có thể dự đoán được, nếu bạn hiểu nguyên nhân và tác động đang diễn ra.
Cung – Cầu: Quy luật cốt lõi của thị trường
Giống như mọi thị trường khác, giá cả trên thị trường tài chính được điều khiển bởi cung và cầu.
Tuy nhiên, cung – cầu trong thị trường tài chính không vận hành như ta nghĩ.
Để trở thành một nhà giao dịch hiệu quả, bạn phải hiểu cách diễn giải cung và cầu trong các điều kiện khác nhau, và cách tận dụng kiến thức này để giao dịch.
Cuốn sách này sẽ hướng dẫn bạn từng bước để làm điều đó.
THỊ TRƯỜNG LÀ GÌ?
Mọi thị trường chứng khoán đều bao gồm các cổ phiếu của các công ty niêm yết.
Hàng ngày, hàng triệu cổ phiếu được trao đổi giữa người mua và người bán, và tất cả những hoạt động này đều được giám sát thông qua các chỉ số như:
- Dow Jones (DJIA)
- FTSE 100 (100 công ty hàng đầu tại Anh)
- … và nhiều chỉ số khác.
Giá trị nội tại và giá trị cảm nhận
Bí quyết đầu tiên để giao dịch thành công là quên đi giá trị nội tại của cổ phiếu.
Điều quan trọng là giá trị cảm nhận — tức giá trị của nó trong mắt các nhà giao dịch chuyên nghiệp.
Giá cổ phiếu phản ánh cảm nhận của thị trường, chứ không phải giá trị thực của doanh nghiệp.
Hiểu điều này là bước đầu tiên để nhìn thị trường bằng con mắt của người trong cuộc.
Những người chuyên nghiệp trên thị trường
Trong bất kỳ ngành nghề nào, những người chuyên nghiệp luôn kiếm lời từ chênh lệch giá — và thị trường tài chính không ngoại lệ.
Các nhà giao dịch chuyên nghiệp, nhà tạo lập thị trường, nhà đầu cơ hợp đồng tương lai đều hoạt động vì lợi nhuận.
Họ không kiểm soát thị trường, nhưng họ hiểu cách thị trường vận hành và hành động nhanh chóng khi có cơ hội.
Khối lượng – Chìa khóa của sự thật
Khối lượng là yếu tố quan trọng nhất nhưng cũng bị bỏ qua nhiều nhất trong phân tích kỹ thuật.
Không có dữ liệu khối lượng, việc đọc biểu đồ giống như lái xe mà không có bình xăng.
Khối lượng thể hiện dòng tiền thông minh (smart money) — cho bạn biết ai đang hành động, khi nào và vì sao.
Mọi sự bất thường trong khối lượng đều ẩn chứa thông tin.
Vì vậy, đừng bao giờ bỏ qua khối lượng giao dịch bất thường — đó chính là manh mối để hiểu thị trường.